Khi mang thai, dinh dưỡng là yếu tố quan trọng đối với sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Một chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp cho thai nhi phát triển tốt và giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe trong tương lai. Dưới đây là những thông tin chi tiết về chế độ dinh dưỡng cho bà bầu.
A. Nguyên tắc dinh dưỡng mẹ bầu cần nhớ
- Tăng cường các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như rau xanh, hoa quả, đậu, hạt và các sản phẩm từ sữa.
- Tránh các loại đồ ăn có chứa các chất cồn, cafein và thuốc lá.
- Đảm bảo uống đủ nước (khoảng 8 ly nước mỗi ngày) để duy trì lượng nước cân bằng trong cơ thể.
- Sử dụng các loại thực phẩm sạch để đảm bảo không bị ô nhiễm bởi hóa chất.
Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất
Để thai nhi tăng trưởng và phát triển khoẻ mạnh, việc đảm bảo dinh dưỡng thai kỳ khoa học và lành mạnh vô cùng quan trọng, trong đó việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho bà bầu là điều tiên quyết ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vi chất do nhu cầu dinh dưỡng tăng cao trong suốt thai kỳ và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ lẫn bé.
-
Acid Folic
Khi chuẩn bị mang thai hay vừa biết có thai, mẹ bầu cần bổ sung acid folic giúp phòng tránh các dị tật ống thần kinh cho trẻ. Việc bổ sung viên uống acid folic có thể kéo dài đến hết 3 tháng đầu thai kỳ. Bên cạnh đó, thực đơn hàng ngày cần bổ sung những thực phẩm chứa nhiều acid folic như bông cải xanh, rau chân vịt, sữa và các chế phẩm từ sữa, ngũ cốc thô, quả bơ…
-
Canxi
Canxi không chỉ giúp xương chắc khỏe mà còn giúp hệ thống tuần hoàn, cơ bắp và thần kinh của mẹ bầu và thai nhi hoạt động bình thường. Do đó, mẹ bầu cần chú ý bổ sung 1.200 miligam canxi mỗi ngày. Các thực phẩm giàu canxi gồm: sữa, bông cải xanh, cải xoăn, nước ép trái cây, ngũ cốc…
-
Vitamin D
Mẹ bầu nên bổ sung các thực phẩm như cá hồi, sữa, nước cam… để tăng cường vitamin D cho chính bản thân và hỗ trợ cho sự phát triển xương của thai nhi. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nếu mẹ thiếu vitamin D sẽ rất dễ dẫn đến tiền sản giật.
-
Protein
Protein cần thiết cho sự phát triển các mô và cơ quan của em bé, đặc biệt là bộ não; đồng thời hỗ trợ phát triển mô vú và tử cung của mẹ trong thai kỳ. Nó thậm chí còn đóng một vai trò quan trọng giúp tăng nguồn cung cấp máu cho thai nhi. Thịt nạc, thịt gia cầm, cá và trứng là những nguồn cung cấp protein tuyệt vời. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể lựa chọn các loại hạt, đậu, sản phẩm từ đậu nành để bổ sung protein trong suốt thai kỳ, đảm bảo cho sự phát triển khoẻ mạnh của con.
-
Sắt
Trong thời kỳ mang thai, thể tích máu của người mẹ tăng 50% để tăng lượng máu nuôi dưỡng thai nhi. Do đó, mẹ bầu cần cung cấp 1000 mg sắt/ngày để tăng lượng máu của mẹ, cung cấp đủ máu cho thai nhi và bù lại lượng máu mất lúc sinh.
Ở Việt Nam, theo tổng điều tra dinh dưỡng 2009 – 2010, tỷ lệ thiếu máu ở phụ nữ mang thai là 36,5%, cao nhất ở vùng núi phía Bắc và ven biển Nam Trung Bộ lên tới 56%, 71,8% thiếu máu ở phụ nữ có thai là do nguyên nhân thiếu sắt. Mẹ bầu nên bổ sung sắt qua các loại thực phẩm như thịt đỏ, trứng, rau muống, củ dền… và uống thêm nước trái cây chứa nhiều vitamin C để tăng cường hấp thu chất sắt. (2)
B. Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu theo từng tháng
Tháng 1-3
- Trong giai đoạn này, thai nhi chưa phát triển hệ tiêu hóa hoàn chỉnh nên nhu cầu dinh dưỡng chủ yếu là sự giữ gìn và ổn định cân nặng của mẹ bầu.
- Nên tăng cường uống nước, ăn các loại rau xanh, hoa quả, thịt gia cầm, cá hồi, đậu và các sản phẩm từ sữa.
Tháng 4-6
- Giai đoạn này là thời điểm thai nhi phát triển đáng kể, do đó nhu cầu dinh dưỡng của mẹ bầu cần được tăng lên.
- Nên tăng cường ăn các loại rau xanh, hoa quả, ngũ cốc, đạm thực vật, đậu và các sản phẩm từ sữa để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho thai nhi.
Tháng 7-9
- Trong giai đoạn cuối cùng của thai kỳ, mẹ bầu cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho thai nhi để giúp thai nhi phát triển hoàn chỉnh và chuẩn bị cho quá trình sinh.
- Nên tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, đậu và các sản phẩm từ sữa. Các loại rau xanh và hoa quả cũng nên được bổ sung đầy đủ.
C. Chế độ vận động
Ngoài chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu, tập thể dục cũng là một phương thức quan trọng tăng cường sức khỏe cho mẹ trong quá trình mang thai, tuy nhiên cần chú ý về thời lượng tập và tránh các động tác quá mạnh. Theo nhiều nghiên cứu y khoa, tập thể dục giúp mẹ và thai nhi khỏe mạnh, chống lại các bệnh như cảm lạnh…; đồng thời “vượt cạn” nhẹ nhàng hơn và sinh con khỏe mạnh. Mẹ bầu có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng và đi bộ từ 15 đến 20 phút/ngày tùy vào tình trạng
D. Những quan niệm sai lầm về chế độ ăn cho bà bầu
- Quan niệm sai lầm rằng mẹ bầu cần ăn gấp đôi lượng thức ăn so với bình thường để cung cấp đủ dinh dưỡng cho thai nhi. Thực tế, một chế độ ăn uống hợp lý và đủ chất dinh dưỡng là cần thiết.
- Mẹ bầu không nên ăn kiêng quá khắt khe hoặc bỏ qua một số loại thực phẩm quan trọng như đạm thực vật hay đạm động vật. Nếumẹ bầu có những vấn đề sức khỏe liên quan đến chế độ ăn uống, nên tư vấn với bác sĩ để có lời khuyên phù hợp.
- Quan niệm rằng mẹ bầu không nên ăn đồ ngọt hoặc mỡ. Thực tế, mẹ bầu cần cung cấp đủ các loại chất béo và đường cho thai nhi để phát triển. Tuy nhiên, nên tránh các loại đường và chất béo không lành mạnh như đường tinh luyện và chất béo bão hòa.
E. Kết luận
Trong suốt quá trình mang thai, chế độ dinh dưỡng cho bà bầu là yếu tố quan trọng để giúp thai nhi phát triển tốt và đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và con. Việc tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, uống đủ nước và tránh các loại đồ ăn không lành mạnh sẽ giúp cho thai nhi có sự phát triển tốt và giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe trong tương lai.
Trả lời